tam gdzie
  • ę
    16.10.2003
    16.10.2003
    Dzień dobry. Mam następujące pytanie: czy głoskę ę można uznać za dyftong? Przynajmniej takie ę, jakie słyszymy na co dzień, bo mam wrażenie, że nieco innym ę posługują się np. aktorzy.
    Z góry dziękuję.
  • Jakby czy jak by, żeby czy że by?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Mam pytanie dotyczące dwóch przykładów pisowni cząstki by.
    1. Nie wygląda to tak, jakby/ jak by się wydawało.
    2. Myślę, żeby/że by się na mnie pogniewała.

    Nie wiem, czy mój tok myślenia jest dobry, ale wydaje mi się, że w pierwszym przykładzie można wymienić jakby na jak gdyby – jednak nie mam przekonania co do łącznego zapisu. Co do drugiego przykładu mam jeszcze większe wątpliwości.

    Pozdrawiam
    Amator polszczyzny
  • Jak wymawiamy wyraz dżdżownica

    11.07.2021
    25.06.2021

    Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.

    -w rosyjskim deszcz to dożd

    -w bułgarskim - dyżd

    -w c-s - dożg

    W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?

  • Jeszcze o zbiegach
    11.01.2010
    11.01.2010
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy zbiegu cudzysłowu i znaków zapytania. Oto trzy przykłady. Nie udało mi się znaleźć konkretnego rozstrzygnięcia. Jaka interpunkcja jest poprawna:
    1. Czy zadawałeś sobie kiedyś pytanie: „Gdzie to jest?”?
    2. Czy zadawałeś sobie kiedyś pytanie: „Gdzie to jest?”
    3. Czy zadawałeś sobie kiedyś pytanie: „Gdzie to jest”?
    Z poważaniem
    Andrzej Szymczak
  • klasztor, kościół itp.
    2.12.2002
    2.12.2002
    Chciałabym wrócić do sprawy pisowni nazw zakonów, poruszonej przy omawianiu połączenia kościół Dominikanów. Nie do końca jest dla mnie jasne rozróżnienie pomiędzy – jak to Państwo określili – zakonem jako wspólnotą a zakonem jako instytucją i wynikającą z tego różnicą w pisowni. Rozumiem, że małą literą należy zapisać – jak określono w słowniku ortograficznym – nazwy członków bractw, zgromadzeń zakonnych, np. jezuita. Wtedy liczba mnoga – jezuici, byłby to właśnie zakon jako grupa ludzi, wspólnota. Ale w jakim wypadku użyć słowa: Jezuici (jako instytucja), pisanego dużą literą? Jak rozróżnić, kiedy jest mowa o wspólnocie, a kiedy o instytucji? Czy na przykład na tablicy zawieszonej w przedsionku kościoła, informujacej w uproszczony sposób o tym, że kościół należy należy do określonego zgromadzenia, należy napisać:
    kościół św. Andrzeja Boboli
    jezuici (czy Jezuici?)

    I czy klasztor dominikanów w każdym wypadku będzie oznaczał wspólnotę mieszkających tam ludzi, czy może też oznaczać budynek należący do zakonu (jako instytucji) i wtedy należy zapisać go jako klasztor Dominikanów?
  • klawisz i przycisk
    21.10.2011
    21.10.2011
    Dzień dobry,
    jaka jest różnica znaczeń między słowami klawisz i przycisk? Wydaje mi się, że przycisk występuje w większej izolacji, np. na panelu telewizora, a klawisz tam, gdzie może być mowa o klawiaturze. Co jednak z przypadkami granicznymi, np. telefonem lub pilotem, gdzie tych klawiszy/przycisków już trochę jest? Poza tym każdy klawisz się przyciska, w związku z czym pewnie może też być przyciskiem… będę wdzięczny za wszelkie uwagi.
    pozdrawiam,
    Jarosław Hirny
  • kram
    22.01.2009
    22.01.2009
    Witam!
    Czy w staropolszczyźnie spotyka się słowo kram w znaczeniu 'odbyt' ewentualnie 'dupa'? „Wetkaj okład tam,/ Gdzie boli cię kram” – to z powieści Michała Krzywickiego Plagi tej ziemi. Ciekaw jestem, czy autor dokopał się tak rzadko spotykanego znaczenia, czy je sobie wymyślił.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pzdr serdecznie
    Radek
  • „Najtrudniejsza sprawa ortograficzna”
    11.03.2020
    11.03.2020
    W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?
  • na zaś
    12.07.2002
    12.07.2002
    Spotykam się czasem z wyrażeniem na zaś. Prawdopodobnie oznacza ono 'na wszelki wypadek', ale nie mogę tego znaleźć w słownikach. Czy w swoich badaniach językowych zetknęli się Państwo z czymś takim?
  • Nie wiem (,) jak
    4.12.2011
    4.12.2011
    Witam,
    mam pytanie dotyczące przecinka przed zaimkiem. SO podaje, że w konstrukcjach typu „Nie wiem gdzie”, czyli tam gdzie zdania podrzędnego de facto nie ma, przecinka być nie powinno. A co w sytuacji, kiedy mamy dwa zaimki lub konstrukcja jest w inny sposób rozbudowana? Na przykład: „Nie wiem, gdzie i kiedy” lub „Nie wiem, jak bardzo” czy „Nie wiem, w jaki sposób”?
    Dziękuję.
    AP, Lublin
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego